Wat doet vitamine D precies?
Vitamine D is een populaire vitamine. Maar wat de vitamine precies doet in het lichaam is voor velen een raadsel. De rol die vitamine D speelt in de botstofwisseling wordt steeds duidelijker, maar het doet meer.
Volgens de statistieken hebben in de winter ongeveer 60% van alle Nederlanders een vitamine D tekort ervaart. Hiervan heeft 30% van de bevolking een ernstig tekort. 50% van de thuiswonende ouderen en zelfs 85-90% van de bewoners in verzorgings- of verplegingstehuis heeft een tekort.
Zonnevitamine
Vitamine D wordt voornamelijk onder invloed van zonlicht in de huid aangemaakt. Daarnaast komt deze vitamine uitsluitend voor in voedingsmiddelen van dierlijke herkomst, al gaat het meestal om zeer kleine hoeveelheden. Een uitzondering hierop is vette vis (bijvoorbeeld paling, zalm en makreel). Daarin zit iets meer. In Nederland wordt vitamine D aan margarine, halvarine en bak- en braadproducten toegevoegd.
Botstofwisseling en Spierfunctie
Vitamine D zorgt samen met calcium voor sterke botten. De vitamine D die we binnenkrijgen via de voeding, of aanmaken in de zon moet eerst worden omgezet in een actieve vorm. Deze actieve vorm van vitamine D in het lichaam, calcitriol, is officieel eigenlijk geen vitamine, maar een hormoon. Uit onderzoek blijkt dat vitamine D in combinatie met calcium botverlies kan beperken en een positieve invloed heeft op de botdichtheid. Daarnaast kan vitamine D in combinatie met calcium het risico op botbreuken verkleinen.
De actieve vorm van vitamine D beïnvloedt de spierfunctie. Een tekort kan gepaard gaan met spierzwakte en spierkrampen. Voldoende vitamine D in het lichaam zorgt voor een beter evenwichtsgevoel, waardoor het risico op vallen kleiner is. Vitamine D zorgt dus niet alleen voor minder botbreuken, maar ook voor minder valpartijen.
Hersenfunctie
Meerdere studies laten verbanden zien tussen een lagere vitamine D-status en cognitieve achteruitgang. Een onderzoek liet zien dat een vitamine D-tekort het serotoninegehalte kan verlagen. Een serotoninetekort wordt in verband gebracht met het ontstaan van verschillende vormen van depressie. Mensen met voldoende vitamine D in het bloed hebben minder vaak depressieve gevoelens, laten meerdere observationele studies zien. Hoe vitamine D invloed kan uitoefenen op de hersenen is nog vrij onbekend.
Celdifferentiatie
Door de regulering van de celdifferentiatie en celproliferatie heeft vitamine D een preventief effect op kanker. Verschillende soorten kanker beginnen met een ontsteking en vitamine D speelt een rol bij het remmen van ontstekingen. Het KWF heeft groot onderzoek gedaan naar vitamine D. Een van de belangrijkste conclusies is dat vitamine D colonkanker(darm) mogelijk kan voorkomen. Meerdere onderzoeken tonen verbanden aan tussen vitamine D en het ontstaan op o.a. prostaat-, borst- en darmkanker.
